WIĄZARY PREFABRYKOWANE CZY WIĘŹBA TRADYCYJNA – W SKRÓCIE
Co jest lepsze? Więźba tradycyjna czy wiązary prefabrykowane?
Bardzo wiele czynników ma wpływa na to, która z opcji jest bardziej korzystna. Moim zdaniem obecnie wiązary prefabrykowane zaczynają zdobywać przewagę na rynku i są ku temu obiektywne powody.
Więźba tradycyjna
Drewniana więźba tradycyjna jest konstrukcją stosowaną od lat. Projektują ją konstruktorzy, a wykonują cieśle. Wyróżnić można wiele rodzajów więźb stosowanych w Polsce i na świecie. Najpopularniejsze więźby to:
- krokwiowa,
- krokwiowo – jętkowa,
- płatwiowo – kleszczowa,
- płatwiowo – krokwiowa.
O tym, jaka więźba znajdzie zastosowanie w konkretnym przypadku, decyduje najczęściej rozpiętość (szerokość) danego budynku oraz wymogi co do kąta nachylenia połaci.
Więźba tradycyjna składa się z wielu elementów, w tym najczęściej:
- murłat (poziomych belek leżących na murze),
- krokwi (belek układanych pod skosem, do których przybija się kontralty, łaty, a następnie kładzie pokrycie, np. dachówkę),
- jętek (poziomych elementów ściskanych, stabilizujących krokwie),
- płatwi (poziomych belek przenoszących siły z krokwi),
- słupków (pionowych prętów przenoszących obciążenia z płatwi).
Każdy z elementów więźby tradycyjnej przyjeżdża na budowę jako oddzielny drewniany pręt i musi zostać dostarczony na miejsce wbudowania z poziomu terenu. Następnie montuje się je. Konstruowanie więźby to proces czasochłonny i wymagający znacznej precyzji i doświadczenia.
Wiązary prefabrykowane
Wiązary prefabrykowane to gotowe, kratownicowe elementy konstrukcyjne, z których powstaje konstrukcja dachu, czyli w zasadzie więźba.
Najprościej rzecz ujmując:
- wiązar prefabrykowany to najczęściej trójkątna, lub trapezowa kratownica składająca się z drewnianych prętów (pasów, słupków i krzyżulców) połączonych za pomocą wprasowanych płytek kolczastych.
- więźba z wiązarów prefabrykowanych to ułożone obok siebie wspomniane kratownice. Następnie są one łączone ze sobą podłużnie (stężane) przez nabicie na nie desek. Na końcu tak jak dla więźby tradycyjnej przybija się je do pasów górnych (będących analogią krokwi) kontralty, łaty i kładzie pokrycie, np. dachówkę.
Zasadnicza różnica pomiędzy wiązarami, a więźbą tradycyjną polega na tym, że wiązary prefabrykowane są przygotowywane w zakładzie produkcji i przywożone na budowę już jako gotowe elementy. A zatem ilość pracy związana z wbudowaniem więźby z wiązarów na placu budowy jest znacznie mniejsza niż w przypadku więźby tradycyjnej. W tym wypadku to, co jest do zrobienia, to ułożenie gotowych wiązarów obok siebie oraz stężenie ich ze sobą tak, aby stanowiły jedną, geometrycznie niezmienną i sztywną całość. Do montażu wiązarów prefabrykowanych najczęściej nie stosuje się także murłat, a przykręca się je bezpośrednio do wieńców (choć nie zawsze – spotyka się także wiązary leżące na murłatach).
Co więc wybrać?
Moim zdaniem lepszym rozwiązaniem są obecnie wiązary prefabrykowane, choć nie wszędzie znajdą one zastosowanie. Czynnikiem wykluczającym mogą być lokalne uwarunkowania (dostępność drewna, ceny, itd.), lub skomplikowany kształt dachu.
Zalety wiązarów prefabrykowanych:
- mniejsze zużycie drewna,
- szybkość i łatwość montażu,
- dużo mniejsze ograniczenia co do rozpiętości względem więźby tradycyjnej,
- możliwość stosowania także w konstrukcjach halowych i przemysłowych.
Wady wiązarów prefabrykowanych:
- mniejsza niż w przypadku więźby tradycyjnej dowolność kształtowania geometrii dachu.
W kwestii finansowej ciężko wydać werdykt. Bardzo dużo zależy od kształtu dachu, rozpiętości budynku, lokalnego dostępu do surowców i wykonawców, odległości od zakładów prefabrykacji i wielu innych czynników.
Tomasz Błaszczyk
